O edificio “Citania”, propiedade de Vivienda Confort, na rúa Adelaida Muro, acadou nos últimos días honores estelares nas redes grazas a unha instagramer que decatouse da venda dun piso de 68,52 metros cadrados por 650.000 euros e cuxos planos poden consultarse no portal inmobiliario Idealista. A información non mudará nosas vidas, pero emociona saber que por fin un barrio de acentuado estracto social obreiro como o de Monte Alto albergue nunha das súas principais arterias urbanas un dos signos externos máis elegantes e no que mellor se reflicte a política urbanística das lexislaturas de Francisco Vázquez: a especulación do solo. A historia daquela agresión ao patrimonio histórico, de momento, coñecémola uns poucos, pero non dubido que a partir de agora, aproveitando o éxito viral nas redes do anuncio, será difundida polos diversos medios de comunicación para coñecemento e reflexión de cidadáns sen distinción de sexo, relixión, ideoloxía ou barrio no que viva. Aparte de real, aquela historia simboliza como nengunha a posibilidade de obter sabrosas plusvalías unha vez mudado o planeamento urbanístico para converter terreos públicos en urbanizabeis. Mentres, unha política de vivenda capaz de satisfacer as necesidades de amplas capas da poboación permanecía, e segue a permanecer, nos caixóns dos diferentes responsabeis das áreas de Urbanismo.
Para moitos dos que estivemos en 2001 denunciando o derrubo do antigo Asilo de Anciáns, construido en 1888, unha institución emblemática da cidade, froito da xenerosidade de moitas familias que aportaron terreos e diñeiro para atender ás personas máis necesitadas, aquel feito segue a representar, agora de xeito máis acusado, a sombra dun fracaso social, cultural, arquitectónico, urbanistico e tamén económico. Un equipamento público de 10.000 metros cadrados, protexido, e coas galerías de máis lonxitude da cidade, foi descatalogado, mudando a cualificación da parcela de uso asistencial privado a área de transformación posibilitando con elo a construcción de altas barreiras de pisos. Unha intervención auspiciada polo goberno municipal, bendecida pola Xunta e rexeitada por 85 das entidades que conformaban o movemento asociativo plural e dinámico coruñés. Foi aquel un período de éxtasis especulativa, no que o Asilo de Anciáns converteuse nunha das bandeiras máis nocivas da xestión municipal, apoiada sempre na mesma frase: “Facilidades a la iniciativa privada para que gane dinero, generen una plusvalía, y esta revierta en la ciudad”, ou sexa, a letanía especulativa de sempre, con tutela ideolóxica neoliberal, pásannos agora unha costosa fatura, porque a cidade non foi compensada con nengunha daquelas hipotéticas plusvalías que nos prometían.
Edificio Citanía, na Coruña, propiedade de Vivienda Confort / viviendaconfort.es.
Pois ben, outro solar ubicado no número 24 da mesma rúa de Adelaida Muro, de 373 metros cadrados, e cunha edificabilidade de 1.155 metros cadrados, pretende ser vendido polo Ministerio de Defensa a través do Instituto de Vivenda, Infraestrutura e Equipamento da Defensa (INVIED), a pesar de resultar fallidos os tres primeiros intentos de licitación de poxas, que lle permitirían ingresar 1,17 millóns de euros. A este respecto, a plataforma cívica Defensa do Común e a Asociación Veciñal de Atochas-Monte Alto esixen que se cumpra o acordo plenario de xaneiro de 2019 a través do cal instase ao Goberno Municipal a que esixa ao departamento ministerial de Defensa a suspensión indefinida da poxa da parcela, ao tempo que proceda a mudar a cualificación da mesma outorgándolle o uso de dotacional, impedindo con elo a construcción de vivendas e, finalmente, convocar un concurso de ideas para coñecer o futuro uso da parcela que podería ser o Centro Social Adelaida Muro que compense a perda do Asilo de Anciáns.
Pasaron 22 anos daquela agresión a un dos edificios singulares da cidade e volvo a ter a mesma sensación: Pelotazo e ladrillazo seguen a camiñar xuntos.
Ricardo Vales é expresidente da Asociación Veciñal de Atochas-Monte Alto e Responsábel de Comunicación da Plataforma Cívica Defensa do Común.
